Misschien heb je ook het idee dat taal tegenwoordig minder belangrijk is om kennis of ideeën over te dragen. Video, afbeeldingen en ander ‘visueel’ materiaal kom je meer tegen dan tekst. Of je nu een training geeft of aan marketing doet, het lijkt alsof taal op de tweede plaats komt. Toch is taal bij het overdragen van een boodschap cruciaal. In dit artikel geef ik je een paar tips en stof tot nadenken over de rol van taal binnen e-learning.
Communiceren met elkaar
Niet alleen mensen, maar eigenlijk de hele natuur, heeft manieren om met elkaar te communiceren. Dat gaat van heel primitief tot complex. Planten geven b.v. specifieke signaalstoffen af bij bepaalde aanvallen om hulp in te roepen. Je ziet de communicatie steeds complexer worden naarmate we dichter bij de mens komen.
Mensen communiceren op allerlei manieren
Je kent waarschijnlijk de tweedeling in ‘verbale’ en ‘non-verbale’ communicatie. Bij ‘verbale communicatie’ gaat het om het gebruik van woorden. Bij ‘non-verbale’ communicatie gaat het om alles wat je bewust of onbewust uitzendt.
Offline of online
Er is een groot verschil tussen het overdragen van kennis in een live setting (face-2-face) of wanneer je e-learning gebruikt als werkvorm. In dit geval moet ik even afwijken van mijn eigen definitie van e-learning (“kennisdelen via internet”). Want in deze specifieke situatie bedoel ik daarmee dat de cursist zelfstandig het lesmateriaal online doorneemt.
Face-2-face
Als je een klassikale training geeft of je cliënt individueel offline begeleidt, is de non-verbale communicatie enorm belangrijk. Ik ga me niet wagen aan percentages, want die verschillen per onderzoek nogal, maar je begrijpt vast wel dat de manier waarop je iets zegt minstens zo belangrijk is als de woorden die je uitspreekt. Als ik tegen je zeg “Je bent gek” dan maakt het voor de betekenis nogal veel uit of ik dat op een serieuze manier tegen je zeg of dat ik er bij lach. In het tweede geval snap je (meestal) snel dat ik een grapje maak en dan interpreteer je de boodschap op een heel andere manier dan wanneer ik dat bloedserieus tegen je zeg.
Ook andersom
Niet alleen kunnen de cursisten aan jouw stem en gedrag zien wat je woorden betekenen, ook voor jou is de non-verbale communicatie van je cursisten van belang. Zeker als je een ervaren trainer of docent bent, zie je (bij een klassikale setting) in één oogopslag of jouw boodschap goed aankomt bij de deelnemers. Zitten ze verveeld te kijken, continu op hun telefoon, onderuit gezakt of zijn ze met elkaar aan het kletsen? Dan weet je genoeg: het boeit niet of is te ingewikkeld. Je ziet het en kunt meteen ingrijpen door je manier van lesgeven aan te passen.
Geen non-verbale communicatie bij e-learning
Bij e-learning mis je het directe contact met cursisten. Je ziet ze niet (we hebben het niet over Teams of Zoom sessies) en je weet niet meteen of je boodschap goed overkomt. Daarom is de verbale communicatie, ofwel TAALgebruik, zo enorm belangrijk bij e-learning.
Waar moet je dan op letten?
Gelukkig kun je er ook bij e-learning voor zorgen dat je helder communiceert. Hieronder staat een aantal tips waarmee je jouw TAAL-gebruik binnen e-learning optimaal inzet.
Tip 1: ken je doelgroep
Door je doelgroep goed te kennen weet je o.a.:
- Wat hun opleidingsniveau is
- Of ze gewend zijn om online te studeren
- Of ze een Nederlandse of buitenlandse achtergrond hebben
- Of ze beginners zijn m.b.t. het onderwerp of dat ze gevorderd zijn
Met deze kennis in je achterhoofd kun je de juiste woorden gebruiken. Voor beginners moet je vooral de vaktermen achterwege laten. Voor mensen waarvan het Nederlands niet de moedertaal is, moet je niet te veel uitdrukkingen en gezegden gebruiken. Als ze een laag opleidingsniveau hebben moet je vooral korte zinnen gebruiken en eenvoudige woorden. Bij andere doelgroepen zul je juist meer vaktermen gebruiken en kun je er van uitgaan dat ze een bepaalde minimale woordenschat hebben.
Tip 2: informeel zijn
Je wilt een band creëren met je cursisten. Ook als ze jou niet kunnen zien of horen. Dat doe je vooral door op een informele manier met ze te communiceren. Bijvoorbeeld door ze aan te spreken met “je” in plaats van “u”.
Tip 3: gebruik actieve zinnen
Door actieve zinnen te gebruiken in plaats van passieve trek je de cursist meer in het verhaal. Opfrisser: een passieve zin herken je vaak aan het gebruik van ‘worden’ of ‘zijn’.
Voorbeeld passief: de haas wordt door de hond opgejaagd.
Actief: de hond jaagt de haas op.
Het gebruik van actieve zinnen zorgt er voor dat je content aantrekkelijker wordt om te lezen. Het is voor cursisten vaak moeilijk om de focus te houden bij e-learning. Alles wat jij kunt doen om ze bij het leerproces te betrekken helpt daarbij. Daar komt natuurlijk meer bij kijken dan alleen taalgebruik. Zie ook “Help, mijn cursisten haken af”
Tip 4: ook in video en audio
Als ik het heb over taal, dan bedoel ik natuurlijk niet alleen geschreven taal. Je zult ongetwijfeld video en audio gebruiken in je e-learning programma’s. Ook daar geldt hetzelfde: communiceer op een heldere, inspirerende manier en houd rekening met de doelgroep.
Samenvatting
Ondanks de vele multimedia mogelijkheden is taal binnen e-learning cruciaal. Als je taal op een goede manier gebruikt, creëer je sneller een band met de cursisten en blijven ze geïnspireerd met de content bezig. Ook zullen ze beter begrijpen wat je bedoelt. Daardoor is het leereffect groter en zullen ze het uiteindelijke leerdoel gemakkelijker behalen.
Wat is jouw ervaring met taal binnen e-learning? Heb je zelf voorbeelden van goed of juist een slecht (of zelfs hilarisch) gebruik van taal? Ik hoor het graag van je. Je kunt je opmerking hieronder intypen!
