Misschien vraag je je nu af: Gebruik je eigenlijk nog wel tekst in e-learning? In deze tijd? Waarom zou je tekst gebruiken als je met behulp van andere werkvormen veel mooiere content kunt maken? Afbeeldingen en video’s spreken toch veel meer tot de verbeelding? En “niemand” leest er tegenwoordig toch nog?
Allemaal hele legitieme vragen en opmerkingen.
Want inderdaad: lezen via een scherm is veel minder efficiënt dan veel andere werkvormen. Maar als je rekening houdt met een aantal randvoorwaarden, dan kan tekst een hele goede toevoeging zijn binnen je e-learning content.
Waarom tekst?
Er zijn situaties te bedenken waarin tekst juist voordelen heeft voor de cursist. Bijvoorbeeld als naslagwerk. (Zie ook “Vervangt video geschreven tekst bij e-learning“)
Video is daar minder voor geschikt, omdat je daar “lineair” doorheen moet gaan totdat je het betreffende fragment hebt gevonden. En dan ga ik er van uit dat je weet in wélke video je moet kijken. Tekst leent zich er goed voor om snel te scannen, wat de content heel toegankelijk maakt.
Een andere reden om tekst te gebruiken is dat het vaak de verbindende factor is tussen de losse elementen van je e-learning. Je vertelt het verhaal en als je dat goed geschreven hebt, hangen de deelnemers aan je lippen. Mensen zijn gewend om te communiceren via tekst, ook online. Denk aan e-mails, SMS-jes, WhatsApp en messenger berichten.
Voordeel voor de ontwikkelaar
Hoe fijn zou het zijn als je je offline content (vaak in de vorm van tekst in een syllabus aanwezig) 1-op-1 zou kunnen omzetten naar e-learning? Knippen, plakken, klaar!
Het ontwikkelen van e-learning zou daarmee een stuk minder tijd kosten en dus veel goedkoper worden. Helaas is dat bijna nooit een optie.
Wanneer kan tekst echt niet?
Dat heeft veel te maken met de doelgroep van je training. Lager opgeleiden lezen gemiddeld minder snel en verliezen daarmee hun interesse voor de training. Maar ook cursisten met een hogere opleiding vinden het meestal niet prettig om online veel te moeten lezen.
Hoe kun je dan tekst het beste gebruiken?
Hieronder geef ik je een aantal tips over het optimaal gebruik van tekst in je e-learning training.
Doseren
Zorg ervoor dat je binnen je training niet bijvoorbeeld drie A4-tjes tekst in één keer presenteert. Kijk of het mogelijk is om dat beter te doseren. Het is vaak prettiger voor de cursist om een tekst in korte stukjes gepresenteerd te krijgen dan in één keer.
Lay-out
Tekst in een minuscuul formaat en dan ook nog eens allemaal achter elkaar, is niet erg toegankelijk. Probeer “lucht” te geven aan je tekst, door voldoende witruimte te gebruiken. Door korte alinea’s te maken is het voor de cursist veel gemakkelijker om de essentie van de tekst te lezen en te begrijpen.
Gebruik ook kopjes boven de alinea’s. Dit zorgt ervoor dat het snel duidelijk is waar die alinea betrekking op heeft. Scannen mag!
Opsommingslijsten en genummerde lijsten helpen ook om de tekst gemakkelijker te doorgronden.
Combineer met afbeeldingen
Tekst kan een stuk aantrekkelijker en toegankelijker worden gemaakt door een goed gebruik van afbeeldingen. Het is daarbij belangrijk om plaatjes te gebruiken die de betekenis van de tekst ondersteunen.
Een goed voorbeeld zijn Infographics: grafische afbeeldingen die een korte samenvatting zijn van het in de tekst omschreven onderwerp.
Taalgebruik
Als je een training maakt, dan is het om allerlei redenen belangrijk dat je je doelgroep kent. Een van de redenen is dat je daar je taalgebruik op moet aanpassen.
Wat weten de cursisten al over het onderwerp? Kun je vaktermen gebruiken of niet? Willen ze formeel of informeel worden aangesproken? Het juiste taalgebruik helpt enorm om goed op een lijn te zitten met de deelnemers.
Ook “actief” taalgebruik is belangrijk. Dit betekent dat je bepaalde werkwoorden probeert te vermijden. Een voorbeeld:
Passief: “De opdracht zal kunnen worden uitgevoerd”
Actief: “We voeren de opdracht uit”.
Gebruik de spelling- en grammaticacontrole
Misschien vind je het ouderwets, maar geloof me: er zijn veel mensen die zich ergeren aan een artikel dat vol spel- en grammaticafouten zit.
Het leidt af van het leerdoel en je komt niet professioneel over.
Helaas is het taalniveau de laatste jaren flink gedaald. Heb je zelf ook moeite om foutloos te schrijven? Vergeet dan niet om gebruik te maken van de spelling- en grammaticacontrole die in elke tekstverwerker te vinden is.
Gouden tip: Laat iemand anders jouw tekst nalezen!
Omdat je de tekst zelf hebt geschreven, is deze al “in-geprogrammeerd” in je hersenen. Je leest over je eigen fouten heen omdat je hersenen het al voor je invullen. Ook als er iets anders staat.
Houd je zinnen kort
Korte zinnen zijn ook weer gemakkelijker te lezen dan lange. Vaak kun je een lange zin, van meerdere regels, best in stukken hakken.
Het andere uiterste is natuurlijk ook niet prettig: als je alleen maar zinnen gebruikt van 5 tot 6 woorden, wordt je tekst vaak hard en dwingend. Een afwisseling van korte en iets langere zinnen leest het fijnste.
Laat de tekst downloaden
Zoals ik aan het begin van dit artikel al even heb aangegeven: tekst kan heel prettig zijn als naslagwerk. Veel van onze cursisten vinden het fijn om de tekst te printen en in een klapper te bewaren. Als ze snel iets willen opzoeken is het pakken van de klapper en het vinden van het juiste hoofdstuk veel laagdrempeliger dan eerst te moeten inloggen in de online training, daarna ‘door te klikken’ naar de juiste les en daar te zoeken naar de tekst of de video.
Samengevat:
Tekst in een e-learning training kan prima en voegt zeker iets toe.
Maar dan moet je je wel aan een paar richtlijnen houden. Je kunt de tekst toegankelijk maken door kritisch te kijken naar de hoeveelheid, de lay-out en het taalgebruik en door te combineren met de juiste afbeeldingen.
De cursisten zullen er dan geen moeite mee hebben om de content te lezen en te begrijpen.
Wat doe jij met tekst in je e-learning programma? Welke keuzes heb je daarin gemaakt en waarom? Laat eens in een reactie horen hoe jij daar mee omgaat. Daar kunnen we allemaal van leren!
